اقدامات لازم جهت کاهش چالش های طراحی آزمایشگاه

از آنجایی که اکتشافات علمی تغییرات بسیاری را در زندگی و نحوه کار انسان ها بوجود آورده و روز به روز در حال توسعه و گسترش است لازم است تا پژوهشگران و محققان برای بروز کردن علم خود، آزمایشگاه های هدفمند را طراحی نمایند.

البته یک آزمایشگاه زمانی می تواند موفق شود و از ایمنی، عملکرد و کارایی مناسبی برخوردار باشد که ضمن وجود هماهنگی بین نظر سهامداران و تیم طراحان، در حین برنامه ریزی به همه جزئیات با دقت توجه شود.

با این حال اگرچه راه اندازی پروژه های آزمایشگاهی کمی پیچیده و گران قیمت هستند، اما مراحلی وجود دارد که طراحان می توانند برای کاهش چالش های آزمایشگاه از آن استفاده کنند.

طرح بهینه سازی آزمایشگاه

طراحی همه محیط های آزمایشگاهی از مراکز تحقیقاتی بیو تکنولوژی دارویی گرفته تا توالی DNA، باید به گونه ای باشد که از گردش کار محققان جهت فعال کردن نتایج، پشتیبانی کند.

به همین منظور لازم است تا برای دستیابی به یک آزمایشگاه بهینه، ضمن برنامه ریزی دقیق، تمامی کارمندان، تیم مدیریت، کاربران و… با یک دید هماهنگ مشغول به فعالیت شوند. در اینصورت است که می توان هدف مورد نظر را تعیین کرد.

سپس بسته به اهداف مشخص شده، تعیین نیازها و جمع آوری داده ها، تیم پروژه می تواند یک برنامه جامع تسهیلات تهیه و طرح های مفهومی را جهت ایجاد امکانات لازم برای کاربران شروع کند.

برنامه ریزی تجهیزات و ایجاد امکانات لازم برای کاربران

جهت طراحی یک فضای مناسب، زمان بندی پروژه و برنامه ریزی تجهیزات برای رفع نیازهای فعلی و آینده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

البته این در حالی است که اغلب اوقات به نظر می رسد که آزمایشگاه ها به اندازه کافی قادر به رفع نیازهای کاربران و خرید تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز نیستند.

با این حال بهتر است تا طراحان برای اطمینان ایجاد فضای کافی برای تجهیزات آزمایشگاه به سوالات زیر پاسخ دهند:

• چه تجهیزاتی قرار است در فضا قرار گیرد؟
• چه زیرساختی مورد نیاز است؟
• وزن تجهیزات و میزان گرمای تولیدی هریک چقدر است؟

البته تنها پاسخ به این سوالات کافی نیست و لازم است تا طراحان اطلاعات جمع و کامل تری از تجهیزات مورد نیاز، کسب نمایند.

ارزیابی قابلیت اطمینان و انعطاف پذیری

طول عمر مراکز تحقیقاتی با توجه به پیشرفت روز افزون علوم و تکنولوژی، رو به کاهش است به همین جهت بهتر است همواره برای رشد تسهیلات برنامه ریزی شود.

البته بهتر است تا طراحان برای برنامه ریزی رشد تسهیلات، فضایی با کمترین اختلال در عملکرد طراحی کنند.

طراحی زیرساخت های انعطاف پذیر

برای درک بهتر نیاز کاربران لازم است تا زیرساخت ها بصورت انعطاف پذیر طراحی شوند. همچنین محیط های آزمایشگاهی نیز باید به گونه ای برنامه ریزی شوند تا بتوانند ضمن ایجاد فناوری های جدید، قابلیت تبدیل فضا را برای کاربران در آینده فراهم نمایند.

حال این سوال پیش می آید که پیاده سازی این تغییرات چه تاثیری بر روی لوازم آزمایشگاهی دارد؟ آیا می توان بدون مشکلات بسیار، محیط آزمایشگاهی را از یک فضای خشک به یک فضای مرطوب تغییر داد؟ در پاسخ به این سوالات می توان از ارائه طرح های منعطفی استفاده کرد.

از منظر زیرساخت، استفاده از مبلمان آزمایشگاهی مدولار و سرویس حمل و نقل این امکان را فراهم می کند تا پیاده سازی این تغییرات به راحتی در یک محیط آزمایشگاهی قابل تنظیم باشد.

ضمنا طراحان می توانند با ایجاد فرصت هایی، وضع موجود را به چالش بکشند به عنوان مثال؛ با رشد علم، برای رفع نیازهای مربوط به تهویه هوا، بجای استفاده از فن می توان از انواع هود آزمایشگاهی (هود شیمیایی، هود لامینار و …) مقرون به صرفه و پایدار استفاده کرد. چرا که این کار به کاهش هزینه و افزایش انعطاف پذیری محیط آزمایشگاه کمک می کند.

امکانات و نیازهای فضای سرمایشی

اندازی گیری نیازهای فضای سرمایشی از جمله کارهایی است که باید در مرحله برنامه نویسی آزمایشگاه انجام شود. زیرا تعیین میزان گرمای تولیدی و  ایجاد فضای لازم برای تجهیزات سرمایشی، نیازمند هماهنگی بین طراحان و مهندسان مکانیکی است تا بتوانند از عملکرد آزمایشگاه در برابر پارامترهای زیست محیطی اطمینان یابند.

پس از تعیین میزان گرمای تولیدی شده نیز لازم است تا نحوه عملکرد تاسیسات سرمایشی مورد بررسی قرار گیرد چرا که این کار بسته به نوع فعالیت آزمایشگاه، تجهیزات مورد نیاز و مقدار هوای لازم، ممکن از طریق فیلتر، برج خنک کننده و…انجام شود.

پس در صورت مشخص شدن نوع فضا و شرایط محیطی، سیستم های سرمایشی مناسب می تواند نقش موثری در کاهش هزینه های عملیاتی داشته باشند.

راهکارهای بهبود کارایی انرژی در آزمایشگاه

از آنجایی که راه اندازی و عملکرد محیط های آزمایشگاهی، هزینه بالایی را بدنبال دارد، اجرای راهکارهای بهبود کارایی انرژی می تواند برای محیط زیست و آزمایشگاه مفید باشد.

پرداختن به نرخ تغییر هوا نیز از دیگر راهکارهای کاهش هزینه های عملیاتی است به گونه ای که اخیرا در تحقیقات ثابت شده این راهکار می تواند ضمن حفظ درجه حرارت و رطوبت، نرخ متوسط ​​تغییر هوا در یک فضا را از ۶ ساعت به ۴ ساعت کاهش دهد.

در واقع این راهکار این فرصت را فراهم می کند تا هم هزینه عملیاتی یک تاسیسات و هم اندازه تجهیزات هوا و یا تجهیزات توزیع هوا کاهش یابد.

در نهایت درک پارامترهای مهم و جمع آوری داده ها در شروع پروژه می تواند ضمن کمک به کاربران، در تصمیم گیری ها و کسب نتایج کسب و کار موثر باشد.